GMworld

“We cannot change what has happened to us, but we can change the way we respond to it.”
“Başımıza gələnləri dəyişdirə bilmərik, amma ona necə cavab verdiyimizi dəyişə bilərik.”

Dr. Francine Shapiro (1948–2019), EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) terapiyasının yaradıcısı və inkişaf etdiricisidir. O, bu terapiya metodunu 1987-ci ildə təsadüfi bir müşahidə əsasında inkişaf etdirmiş və sonradan elmi araşdırmalarla təsdiqləmişdir.

Dr. Shapiro, EMDR Institute-un qurucusu və direktoru olmuş, həmçinin Trauma Recovery / EMDR Humanitarian Assistance Programs təşkilatını təsis etmişdir. Onun çalışmaları nəticəsində EMDR terapiyası, Dünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO) və digər beynəlxalq qurumlar tərəfindən travma müalicəsində effektiv bir metod olaraq qəbul edilmişdir

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) Nədir?

– Göz Hərəkətləri ilə Duyarsızlaşdırma və Yenidən Emal Terapiyası

EMDR terapiyası, Dr. Francine Shapiro tərəfindən 1987-ci ildə inkişaf etdirilmiş, psixoloji travmaların və stresə bağlı pozuntuların müalicəsində istifadə olunan elmi əsaslı bir psixoterapiya metodudur.

EMDR nə üçün istifadə olunur?

EMDR terapiyası əsasən aşağıdakı psixoloji halların müalicəsində tətbiq olunur:

• Travma sonrası stres pozuntusu (TSSB)
• Uşaq vaxtı zorakılıq və ya travmatik hadisələr
• Qəzalar, fəlakətlər, təcavüz və ya itki halları
• Panik atak, sosial fobiya və digər narahatlıq pozuntuları
• Depressiya və özgüvən problemləri
• Fobiyalar və qorxular
• Kompleks travmalar (məsələn, uzunmüddətli zorakılıq və ya emosional laqeydlik)

EMDR necə işləyir?

EMDR terapiyasının əsas məqsədi:
Keçmişdə yaşanmış travmatik hadisənin beyində yaratdığı “donmuş” və ya emal olunmamış təsiri yenidən emal edərək onun emosional yükünü azaltmaqdır.

Terapiya zamanı:

• Terapevt, şəxsi travmatik xatirəni düşünməyə yönləndirir.
• Eyni anda, göz hərəkətləri, barmaqla izləmə, səslər və ya toxunma vasitəsilə ikili stimulyasiya tətbiq olunur.
• Bu proses, xatirənin beyində daha neytral və adaptiv şəkildə “yenidən yazılmasına” səbəb olur.

Bu, yuxuda REM (rapid eye movement) fazasına bənzər şəkildə, beyində emal mexanizmini işə salır.

Elmi əsaslar:

• EMDR terapiyası yüzlərlə elmi tədqiqatla dəstəklənmişdir.
• Dünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO), Amerika Psixologiya Assosiasiyası (APA) və Veteran İşləri Departamenti (ABŞ) tərəfindən travma müalicəsində tövsiyə olunan terapiya metodudur.

EMDR terapiyasının üstünlükləri:

Qısa müddətdə effektli nəticələr
Dərindən emal olunmamış travmaları üzə çıxarıb neytrallaşdırma
Əksərən dərmansız yanaşma
Özünü idarəetmə bacarıqlarının gücləndirilməsi
Möhkəmlənmiş emosional rahatlıq və fərdi inkişaf

EMDR, sadəcə bir texnika deyil — bu, travma ilə yaşamağın yerinə travmanı arxada buraxaraq irəliləməyi öyrədən bir terapiya fəlsəfəsidir.
Dr. Francine Shapiro’nun bu sahəyə verdiyi töhfə, bu gün milyonlarla insanın sağalma yolunda mühüm bir işıq olmuşdur.

“Özümüzü necə gördüyümüzü formalaşdıran xatirələri dəyişdirmək, başqalarını necə gördüyümüzü də dəyişdirir. Bu səbəbdən münasibətlərimiz, iş performansımız və nəyi etməyə hazır olduğumuz və ya nəyi rədd edə bildiyimiz hamısı müsbət istiqamətdə dəyişir.”
— Dr. Francine Shapiro

Ən Məşhur Əsərləri:

• “Getting Past Your Past: Take Control of Your Life with Self-Help Techniques from EMDR Therapy”
• “EMDR: Basic Principles, Protocols, and Procedures”

Daha ətraflı məlumat və əlavə resurslar üçün rəsmi EMDR Institute saytına baxa bilərsiniz: emdr.com/francine-shapiro-ph-d