“Onlar fərqli deyil, sadəcə bənzərsizdirlər.”
Daun Sindromu Nədir?
Daun sindromu (Trizomiya 21) insanın 21-ci xromosomunun iki deyil, üç ədəd olması nəticəsində meydana gələn genetik bir pozuntudur. Bu əlavə xromosom insanın fiziki görünüşündə, sağlamlıq vəziyyətində və əqli inkişafında fərqliliklər yaradır.
Daun sindromlu insanlar cəmiyyətimizin ayrılmaz üzvüdür və onların potensialı düzgün dəstək və sevgi ilə maksimum səviyyədə inkişaf etdirilə bilər.
Daun Sindromunun Əlamətləri:
Badam formalı, yuxarıya doğru çəkilmiş gözlər
Yastı burun körpüsü və yastı üz cizgiləri
Kiçik ağız və böyük dil
Qısa boy
Qısa və geniş əllər, barmaqların birində xüsusi qırış xətti
Zəif əzələ tonu (hipotoniya)
Əqli inkişafda yüngül və ya orta dərəcədə gerilik
Bəzi ürək, eşitmə və görmə problemləri ola bilər
Daun Sindromu Necə Aşkar Olunur?
Prenatal Müayinə:
- Ultrasəs müayinəsi: Hamiləliyin erkən mərhələlərində bəzi fiziki əlamətlər aşkar edilə bilər.
- Qan analizləri (Seroloji testlər): Ana qanında xüsusi maddələrin miqdarı yoxlanılır.
- Nift Test (Non-invasive prenatal testing): Qanda dövr edən dölün DNT-sinə baxılır.
- Amniyosentez və Koryon Villus Biopsiyası (CVS): Ən dəqiq diaqnostik metodlar, dölün xromosom analizini verir.
Postnatal Diaqnoz:
- Doğuşdan sonra uşağın fiziki əlamətlərinə əsaslanaraq həkimlər şübhə edə bilər.
- Karyotip Analizi – qəti diaqnoz üçün uşağın xromosomları laboratoriyada araşdırılır.
Tarixi və Əhəmiyyəti:
21 Mart, 21-ci xromosomla əlaqədar olduğu üçün simvolik olaraq seçilmişdir.
2011-ci ildə BMT tərəfindən rəsmi şəkildə Dünya Daun Sindromlular Fərqindəlik Günü elan olunub.
Əsas məqsəd:
- Cəmiyyətdə maarifləndirməni artırmaq
- Stereotipləri qırmaq
- Daun sindromlu insanların hüquq və imkanlarına diqqət çəkmək
- Onların sosial inklüzivliyini dəstəkləmək
📚 Daun Sindromu Haqqında Kitablar:
- “My Friend Has Down Syndrome” – Jennifer Moore-Mallinos
Uşaqlar üçün yazılmış, inklüzivlik mesajı verən kitab. - “We’ll Paint the Octopus Red” – Stephanie Stuve-Bodeen
Qardaş və bacının münasibətini izah edən, Daun sindromlu bir qardaşın qəbul edilməsini vurğulayan hekayə. - “47 Strings: Tessa’s Special Code” – Becky Carey
Daun sindromunun genetik tərəfini uşaqlara izah edən kitab.
🎬 Daun Sindromuna Həsr Olunmuş Filmlər:
- 🎥 The Peanut Butter Falcon (2019)
Baş rolunda Daun sindromlu aktyor Zack Gottsagen çıxış edir. Müstəqillik və azadlıq mövzuları işıqlandırılır. - 🎥 Where Hope Grows (2014)
Daun sindromlu aktyor David DeSanctis tərəfindən canlandırılan obraz film boyunca insanların həyatına ümid və pozitivlik qatır. - 🎥 Dakota’s Summer (2014)
Ailə və fərqliliyin qəbul edilməsi mövzularını əks etdirən film.
💙 Hər bir həyat dəyərlidir
Daun sindromlu fərdlər yalnız cəmiyyətimizin bir parçası deyil, həm də həyatımıza sevgi, səmimiyyət və fərqli gözəlliklər qatan insanlardır. Bəlkə də onları daha yaxşı anlamaq üçün bizə sadəcə bir az daha ürək gözü ilə baxmaq lazımdır.
21 Mart təkcə bir tarix deyil. Bu gün – bizi birləşdirən, sevgiyə dəvət edən, fərqlilikləri qucaqlamağı öyrədən bir gündür. Çünki hər fərq zənginlikdir, hər həyat qiymətlidir!
Unutmayaq:
“Hər kəsin gülümsəməyə haqqı var!”
Siz də bu gün Daun sindromlu dostlarımızın yanında olduğunuzu göstərmək üçün bir addım atın. Mavi-sarı lent taxın, bir yazı paylaşın, bir gülümsəmə bəxş edin. 🌻💛💙
GMworldbook olaraq biz onların səsini daha da yüksəltməyə davam edəcəyik.
Yorum bırakın